Eindhoven

‘Psychosociale risico's en werk gerelateerde stress behoren tot de grootste bedreigingen voor de veiligheid en de gezondheid op het werk. Zij hebben een belangrijke impact op de gezondheid van personen, organisaties en nationale economieën. Ongeveer de helft van de Europese werknemers is van mening dat stress algemeen voorkomt op de werkplek en stress veroorzaakt nagenoeg de helft van alle verloren werkdagen.’ Dit is wat het Europese Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het werk op haar site schrijft.

Wat gaan we daar aan doen? We schieten, zoals gebruikelijk, weer in dezelfde houding. Er wordt onderzoek gedaan naar de oorzaken van de stress. De ‘psychosociale risico’s ‘ op het werk worden in kaart gebracht. Er komen speciale trainingen om stress te leren herkennen en om er mee om te gaan. En, natuurlijk, zijn de eerste bedrijven al opgericht die met allerlei methodes (en flinke prijzen) de werkgevers bij gaan staan om stress de wereld uit te helpen.

Is het dan onzin, die stress op het werk? Nee, zeker niet! Werknemers hebben stress, omdat ze iedere dag het risico lopen ontslagen te worden. De concurrentie tussen werknemers neemt toe, want men wil niet tot de groep horen die als eerste zijn baan kwijt raakt. Helaas wordt pesten op de werkplek ook steeds erger. Een college die uit zichzelf opstapt is weer een mededinger minder.

Er is stress omdat men loon en vakantiedagen moet inleveren. Tja, alles beter dan baanloos. Het werk dat vroeger door tien werknemers werd gedaan, moet vandaag door vijf personen gedaan worden. Kom op! Een tandje erbij; wat extra gratis overwerk, want de hypotheek staat onder water en de kinderen gaan naar de middelbare school.

Als je daar allemaal geen stress van krijgt ben je een wonderbaarlijk schepsel.

De gevolgen zijn duidelijk. Waren er in 1950 nog 5,5 zelfmoorden per 100.000 inwoners; in 2013 is dat getal opgelopen tot 11. Er is ook een nieuw fenomeen: jongeren van rond de twintig met een serieuze burn-out. Dit is menselijk leed van de bovenste plank. Niet allen voor de persoon zelf, maar ook voor zijn of haar omgeving. Eigenlijk voor ons allemaal, want wat kost het de gezondheidszorg. Wat kost het de economie, al die verzuimde uren. Dan kun je beter een been breken. Dat is goedkoper en je bent weer eerder op de been. Over bezuinigingen in de gezondheidszorg gesproken!

Dan maar beter werkeloos? Nou, nee. De bijstand is sinds 1977 relatief gezien vandaag de dag 30% lager. De WW is ingekort. De huren stijgen, evenals de zorgpremies, de eigen bijdrage, het eigen risico. Het koophuis staat onder water. Wanneer worden we uit huis gezet? Wanneer komt de deurwaarder. Hoeveel maaltijden per dag kunnen we onze kinderen voorschotelen? En dan die ambtenaren van de bijstand die in je nek staan te hijgen en te dreigen, omdat je met 800.000 werkelozen nog steeds geen baan hebt gevonden. Als je daar geen stress van krijgt ben je een wonderbaarlijk schepsel.

Dus of je nu werkt of niet, stress staat voor de deur. Gestreste mensen zijn minder productief of hebben minder kans om een baan te vinden. Ze kosten de maatschappij handen vol geld en dragen minder bij aan ons aller welzijn.

De VVD haar schoothondjes PvdA, D66, CU en het GPV vinden het allemaal best, zolang de banken en de multinationals de aandeelhouders en de directeuren maar kunnen blijven fêteren. Het gaat hen helemaal niet om de burger, dat is duidelijk. Het gaat hen ook niet om het regeren, want dat doe je voor de bevolking, niet als zetbaas voor het grote geld.

Maar spelen met mensen heeft ook een risico. Je kunt ze ver uitpersen, maar als je te hebberig bent zullen de rollen worden omgedraaid. Syriza , Podemo en de SP zijn daar de voorbeelden van. Als je per se de doos van Pandora wilt openen, weet dan dat je hem niet meer kunt sluiten.

Mick van Son