Eindhoven

Het bibliotheekdossier kent een lange geschiedenis. Een wethouder die de subsidie wil halveren, raadsleden die haar voorstellen daartoe niet zien zitten, een uitstel met voorlopig een beperkte bezuinigingsronde, een stuurgroep die onderzoekt en met een rapport komt, een raadsvoorstel vol vage zaken, raadsleden die dat voorstel weer niet zien zitten, een aangepast voorstel, ter plekke in de commissievergadering aangereikt, raadsleden die een nieuwe bespreking willen, een bibliotheekdirecteur die bang is voor de financiële gevolgen van uitstel, volgt u het nog?

Dinsdag 23 april wordt de kwestie afgerond: eerst commissiebespreking, dan even tijd om na te denken en dan besluitvorming in de raadsvergadering.

Centrale bibliotheek in de Witte Dame

Een samenvatting van de SP-inbreng tot nu toe
Wij willen een bibliotheek om iedereen volop te kunnen laten lezen, voor je plezier en om wijzer te worden, en om cultuur te ervaren. In de bibliotheek kun je ook op andere, modernere manieren dan de papieren, kennis vergaren en informatie vinden. En, heel belangrijk: de bibliotheek is een ontmoetingsplek, in het centrum van de stad en in de buurt.

De stuurgroep heeft de opdracht: hoe verder met de bibliotheek en voor hoeveel geld, degelijk opgepakt en komt met drie varianten, en zoals vaak ligt de waarheid in het midden: men adviseert variant 2: een kenniswerkplaats in de centrale en een educatief programma naast het vergroten van de lees- en taalvaardigheid in alle spilcentra. Het college wil variant 3, de meest uitgeklede versie, en houdt de deur naar versie 2 open, maar dan moet er wel elders, o.a. bij VVE, geld gezocht worden. Dat laatste lijkt ons niet gewenst. Wij willen in ieder geval variant 2. Wij snappen overigens nog steeds niet waarom er juist bij de bibliotheek zo veel bezuinigd moet worden, andere instellingen in de portefeuille van de wethouder moeten ook met minder, maar bij de bibliotheek gaat het wel heel heftig. Wij hechten aan een laagdrempelige toegang tot cultuur, de bibliotheek past daarin prima.

Maar ook binnen variant 2 hebben wij onze zorgen. Die zorgen betreffen vooral de uitvoerbaarheid, het tempo van uitvoering en de garanties dat die uitvoering ook helemaal en helemaal correct, dus volgens afspraak, gaat plaatsvinden. Zonder die garanties kunnen wij ons niet vinden in het voorstel.

Enkele bedenkingen bij het onderdeel kenniswerkplaats in de centrale: op zich prima, maar wel ambitieus. De Witte Dame legt een financiële druk, we zouden moeten nadenken over een oplossing voor leegstand, samenhangend met het teveel aan oppervlakte. Dat is een punt van zorg dat moeilijk op te lossen is: de centrale is duur en luxe, en dat kost geld.

Dan het tweede aspect van het voorstel: een educatief programma en de lees- en taalvaardigheid van kinderen vergroten, dat vinden we prima. Vraag is wel wie verantwoordelijk is voor de financiering, de wethouder wil die bij de scholen leggen. Wij vragen ons zeer sterk af of dat redelijk en gewenst is.

Nog wat kritiekpunten: De spilcentra worden boekenuitleenpunten. Wij hebben begrepen dat alleen kinderen die het spilcentrum bezoeken toegang krijgen. De collectie is beperkt, je mag maar twee boeken meenemen, er is weinig keus voor oudere kinderen, er is geen collectie voor 0- tot 4-jarigen. Wat doen we in de schoolvakanties? Wat doen we op woensdagmiddag?

En dan, voor ons heel belangrijk: wat blijft er over in de wijken? Met een beetje geluk en veel vrijwilligers komen er leenpunten in zorgcentra of in de zogenaamde sociale wijkbibliotheken. Dat geeft ruimtelijke en fysieke problemen: waar staan de boeken, hoe en wanneer zijn ze toegankelijk? Hoe vinden en houden we vrijwilligers? Waar is de collectie voor 0- tot 4-jarigen, waar die voor 12- tot 18-jarigen? Wat te doen als je geen geld of mogelijkheden hebt om de centrale te bezoeken? Waar blijven de sociale contacten?

Er is hiervoor slechts € 150.000,- beschikbaar voor kleine verbouwingen aan VTA’s, dit zijn wijkvoorzieningen die een treurend bestaan leiden of wegbezuinigd zijn. En ondertussen worden de filialen gesloten…

De bibliotheek wordt nu gedwongen tot stevige maatregelen, dat kan wat ons betreft alleen als er voldoende garanties zijn. Wij willen eerst antwoorden op onze vragen en oplossingen voor alle onduidelijkheden. Dit voorstel is voor ons niet goed genoeg.

En dan het aangepaste raadsvoorstel; hierin zit ruimte voor het veiligstellen van de sociale functie van de bibliotheek in de wijken. Mijn verzoek om de raad daarover beslissingsrecht te geven is gehonoreerd. Echter: de financiële kant blijft een probleem: geld is er niet naast de eerder genoemde € 150.000,-. Wij willen een structurele aanpak.

Ook moeten er garanties komen voor de financiering en de deelname van alle spilcentra.

Mijn fractie gaat zich bezinnen. Met wijzigingsvoorstellen (amendementen) valt veel te repareren, anders is ook dit voorstel niet goed genoeg voor ons. Gelukkig staan we niet alleen in onze kritiek, er is vooralsnog geen raadsmeerderheid voor de bibliotheekplannen.

Ans Heesterbeek
Raadslid SP Eindhoven