Eindhoven

In de gemeenteraad van 19 januari 2010 kwam de Ontwikkelingsvisie integrale wijkvernieuwing Genderdal aan de orde. Woordvoerder voor de SP was Bernard Gerard. Die had zelf, met steun van SP-commissielid Jan van Erp, een groot onderzoek bij de Prontoflats en de Aireywoningen in het Genderdal georganiseerd om van de bewoners, die het rechtstreeks aanging, te horen wat zij van de toekomst van hun woningen vonden.

Dit onderzoek is eerder op deze site gepubliceerd (klik hier). Kort samengevat komt het erop neer dat de meningen in de Prontoflats verdeeld zijn, maar dat wel een duidelijke meerderheid voor behoud en verbeteren is, en dat er veel klachten zijn over het beheer door Trudo.

Het behoud van de laagbouw van de Aireywoningen wordt door de bewoners massaal onderschreven. De 54 Aireyflats zijn zo slecht, ongeïsoleerd en brand-gevaarlijk dat ook de meerderheid van de flatbewoners, die met de SP gepraat hebben, wel ergens anders naar toe wil.

Inspraak en inspraak
Het is niet vanzelfsprekend dat de mening van deze bewoners al in het gemeentelijke stuk verwerkt zat. Er is veel werk gemaakt van de inspraak, maar die ging (ten eerste) vooral over sociale projecten in de wijk (waarvan de relevantie voor de woningen onduidelijk was), en de reacties zijn ongelijk verdeeld geweest over de complexen.

In de Prontoflats bestaat geen sterke organisatie. Bij de Aireywoningen wel, maar die vormde maar één van de deelnemers aan de overkoepelende organisatie. Zodoende is het beeld ontstaan dat het ene deel van de wijk insprak dat het andere deel van de wijk tegen de vlakte moet. (Dat gebeurt overigens vaker.). Het SP-onderzoek richtte zich dus doelgericht op de omstreden woningen.

Woningbouwverenigingen voorzichtiger met sloop
Wat men verder ziet is dat de woningbouwverenigingen voorzichtiger worden met sloop van betaalbare complexen. Trudo is jarenlang van plan geweest de Prontoflats te slopen (hetgeen een van de verklaringen is voor het slechte beheer), maar wil ze nu ineens een beetje opknappen en verkopen. Iets vergelijkbaars geldt voor de Aireyflats.

Bernard Gerard begon zijn verhaal in de raad dan ook met een recente gesprekservaring met de directeur van een Eindhovense woningbouwvereniging. Die verdedigde de politiek gevestigde opvatting dat Eindhoven te veel betaalbare woningen had, want het aantal betaalbare huizen is groter dan het aantal huishoudens met een minimuminkomen enzovoort.

Twee minuten later liet hij zich ontvallen, dat hij voor een flatje in de Offenbachlaan honderden reacties kreeg. Hetgeen bewees, vond Gerard, dat er een groot verschil was tussen theorie en praktijk. Geen normale Eindhovenaar heeft tegenover de SP ooit de mening verdedigd dat er te veel betaalbare huizen zijn.

De SP-voorstellen
Terug naar de raadsbehandeling.
Het eerste amendement sprak uit dat de Raad instemde met het (recente) besluit van Trudo om de Prontoflats te laten staan. Door dat als Raad te zeggen, zou deze mening een ingredient worden van de wijkvisie, en kon Trudo er bij een eventuele nieuwe gedachtenomslag moeilijker op terugkomen.

Dit amendement kwam met de steun van het CDA en de lokale partijen nog aardig ver (+17 -22). Als Groen Links anders gestemd had, was het aangenomen geweest. Groen Links heeft wel zijn mond vol over betaalbare woningen, maar was hier niet consequent.

Het tweede amendement wilde dat de Raad uitsprak dat de laagbouw van de Aireywoningen nog 10 jaar zou blijven staan, waarna een gefundeerd nieuw besluit genomen zou worden. Dit voorstel kreeg minder steun, omdat het CDA nu niet meedeed. Alleen de lokalo’s dezen mee.

Datzelfde lot trof een motie, waarin de SP voorstelde de Prontoflats niet te verkopen, maar te blijven verhuren op basis van beter beheer en beter overleg met de bewoners.

Wel zegde wethouder Fiers toe dat er een opbouwwerker op de wijk gezet zou worden.

De SP zit na deze uitslag bepaald niet bij de pakken neer en ziet de gang van zaken als de eerste schermutselingen in een oorlog, die zeker nog langer zal duren.

Enkele observaties
In de gezegde en ongezegde bijdragen in de Raad vielen een paar dingen op.

Ten eerste trok niemand het rapport van de SP in twijfel. Wethouder Fiers knarste tand dat het SP-onderzoek aan een vele malen hogere respons zat dan de stemactie met kaarten in de wijk “dat kan ik ook als ik overal ga aanbellen en praten”. Moet ze dus vooral niet nalaten.

Ten tweede beluistert men de principiële discussie wie er de baas moet zijn over de woningbouw, de woningbouwverenigingen of de gemeente. De SP is een overtuigd aanhanger van Rijk en gemeente als baas, de meerderheid van de Raad ziet de corporaties als heerser. Het zijn toch hun woningen (aldus bijv. CDA-woordvoerder Van Herk)?

Het is een oude discussie die al loopt sinds minister Heerma de corporaties verzelfstandigde en de banden met het Rijk doorsneed. Omdat nu een wijkvisie aan de orde was, had de gemeenteraad hier zijn rol kunnen pakken. Een gemiste kans.

Ten derde is de Raad te kritiekloos op de kwaliteit van de inspraak. Als die er geweest is, is het goed, ongeacht hoe die geweest is. In het Genderdal was de inspraak over de grote lijn en de sociale rpojecten goed, maar over de toekomst van de woningen slecht. De belangentegenstellingen binnen de buurt krijgen te weinig aandacht. Vroeger kreeg de gemeente voor zijn kiezen dat ze “over u en zonder u” regeerde. Nu gebeurt dat soms op wijkniveau, maar daar valt het te weinig op.

Ten vierde valt op hoe kritiekloos er over het veronderstelde nut van de verkoop van huurwoningen gedacht wordt. Daarvan waren toch mooie voorbeelden, vond de wethouder. Dat kan. De SP ziet verkoop van huurwoningen niet als ideologisch doel en is sceptisch, maar soms kan er op basis van een goed, situatiegebonden verhaal voor gepleit worden.

Alleen, bij de Prontoflats lag er in het geheel geen situatiegebonden verhaal. Gerard beschouwt zich hier niet als de ultieme deskundige, maar het lijkt hem dat als je ergens niet tot een situatie van gemengde koop-huur over moet gaan, het in portiekflats als die van het Prontotype is, waar al de nodige sociale problemen zijn. Hij vraagt zich af of hier het financiële belang van Trudo of het volkshuisvestingsbelang voorop staat.

Bernard Gerard
SP raadslid