Eindhoven

De plannen die deze nieuwe coalitie hebben bedacht zijn erop gericht om Nederland solide en sociaal de crisis uit te helpen. Solide slaat dan vooral op gezonde overheidsfinanciën waarvoor dus zo’n €16 miljard bezuinigd gaat worden. Dat gaat dan wel ten koste van de economie die daardoor juist minder groeit en de werkeloosheid zelfs toeneemt volgens CPB ramingen.

Met Sociaal wordt bedoeld dat de pijn (lastenverzwaring) eerlijk verdeeld wordt. Zo heeft Rutte erkent dat de inkomensverschillen kleiner gaan worden met dit kabinet en dat is niet echt een VVD-ideaal. Daar staat tegenover dat de belastingen wel worden verlaagd. Het hoogste tarief gaat van 52 naar 49% en derde schijf van 42 naar 38%.

Daarmee komt de VVD haar verkiezingsbelofte van “iedere werkende Nederlander verdient belastingverlaging” wel na. Deze maatregel vergroot echter de inkomensongelijkheid.

De PvdA heeft het voor elkaar gekregen om de ziektekostenpremie, het eigen risico en de kinderbijslag wel inkomensafhankelijk te maken. De SP heeft er echter op gewezen dat deze fundamentele wijziging beperkt blijft omdat er een bovengrens is gesteld bij een bruto jaarinkomen van € 70.000. De hoogste inkomens worden dus duidelijk ontzien!

Als je kijkt naar de versoepeling in het ontslagrecht met een beperking van de WW-uitkeringstermijn van 38 naar 24 maanden maximaal en een flinke verlaging van de uitkering in het 2e jaar naar 70% van het minimumloon, dan is dat niet echt sociaal te noemen.

Verder wordt ook de maximale ontslagvergoeding begrensd tot een half maandsalaris per dienstjaar met een maximum van € 75.000. De PvdA heeft dan nog wel weten binnen te halen dat er voor werkelozen van 55 jaar of ouder de Inkomensvoorziening Oudere Werknemers (IOW) geldt. Deze regeling kent geen partner? of vermogenstoets, maar wel een sollicitatieplicht. Deze inkomensvoorziening bestond al, maar dan voor werkelozen vanaf 60 jaar.

Nu echter naar het onderwerp duurzaam. Rutte vertelde in zijn toelichting dat een duurzame economie de derde peiler van het akkoord is. Zo staat het ook als apart hoofdstuk in het akkoord in hoofdstuk 3, getiteld: “Duurzaam groeien en vernieuwen”. Al lezende wordt je echter niet veel wijzer.

Natuurlijk staan er mooie volzinnen in met wenkende perspectieven, zoals:” De innovatiekracht van het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheid zal optimaal worden gericht op de transitie naar een duurzame economie en groene groei…” Concrete maatregelen blijven echter grotendeels uit. Het eerder door regering Balkenende ingezette Topsectorenbeleid blijft gehandhaafd en ook de daarvoor bestemde financiële middelen dus niets extra´s. In 2020 moet er een Techniekpact gesloten worden. So what!

Nederland moet ook werk maken van een snelle ontwikkeling van nieuwe duurzame energiebronnen en heeft daarvoor ook alles in huis. Wat de regering daarvoor wil gaan doen is onduidelijk. Een biobased economy, ja dat klinkt heel erudiet. Het nieuwe kabinet streeft zelfs naar een circulaire economie, dat zijn gesloten kringlopen. Deze toekomstige regering wil in 2050 een volledig duurzame energievoorziening! Hoe…?

In 2020 zou het aandeel duurzame, hernieuwbare energie 16 procent moeten zijn. Nu is dat nog ongeveer 4% en met het huidige beleid zou het in 2020 hooguit 8% kunnen worden en dat is veel lager dan de huidige Europese doelstelling van 14% in 2020. Hoe dat dus gerealiseerd moet gaan worden blijft onduidelijk, maar nieuw beleid is wel noodzakelijk.

Men komt niet verder dan een lagere energiebelasting op zelf opgewekte duurzame energie door particuliere kleinverbruikers en dat is natuurlijk wel hard. Verder krijgt energiebesparing prioriteit en wordt de aanpak van Green Deals, dat zijn veelbelovende intentieverklaringen, uitgebreid.

Het is inderdaad zoals veel experts al eerder beweerden. Het bedrijfsleven loopt ten opzichte van de overheid ver voor in het duurzaam maken van de economie. Zij hebben er ook het meeste baat bij omdat fossiele energie steeds schaarser en duurder wordt en grondstoffen ook meestal eindig zijn en dus een gesloten kringloop, zoals Cradle tot Cradle nastreeft, grote voordelen heeft.

De overheid ondersteunt of faciliteert hooguit, door het wegnemen van obstakels in wet en regelgeving of soms financieel voordeel via fiscus danwel subsidies.

Het SP-verkiezingsprogramma “Nieuw Vertrouwen” voor de jaren 2013-2017 is dan veel concreter. Een van de peilers is duurzame ontwikkeling en daarbij wordt er al in 2013 € 3 miljard geïnvesteerd in bijvoorbeeld energiebesparing.

De plannen en voornemens van Rutte en Samsom als het gaat om duurzaamheid zijn dus zeer teleurstellend. Alleen mooie volzinnen en slogans, maar geen proactieve rol of echte prioriteit. De titel van het akkoord is “Bruggen slaan”, maar dat is zeker “geen brug naar een duurzame toekomst”.

Ruud Thelosen
Redactie SP Eindhoven