Eindhoven

Het ED organiseerde op woensdag 5 September een debatavond in de Plaza Futura en nodigde daarbij vier politici uit. De SP, PvdA, VVD en D’66 kregen de kans om hun visie te geven over ontwikkelingen in de zorg (waar toch bijna € 60 miljard in omgaat) en hun toekomstplannen.

Van de SP was Michiel van Nispen aanwezig, die momenteel op de 17e plaats staat op de kandidatenlijst voor Tweede Kamerverkiezingen. Anders dan Renske Leijten vorige week al deed in een vergelijkbaar politiek zorgdebat in de Effenaar wist hij de SP-visie goed voor het voetlicht te brengen. Een ander opvallend kamerlid was Otwin van Dijk van de PvdA, die zelf ook rolstoelgebruiker is . Hij kon zijn politieke stellingname aanvullen met eigen concrete ervaringen. als wethouder in de Achterhoek. Michiel Verkoulen van D’66 heeft vóór zijn politieke loopbaan enkele jaren gewerkt voor de Nederlandse Mededingingsautoriteit (Nma) en kon zo concreet vertellen over de dilemma’s van concurrentie en samenwerking. Zoals de SP vaak heeft aangegeven ontstaat door marktwerking concurrentie die de noodzakelijke samenwerking in de zorg bemoeilijkt.

Vooraf werd het publiek gevraagd of zij al een politieke voorkeur hadden. Daarvoor moesten ze een rood (links), groen (rechts) of wit (middenpartij) papiertje ophouden. Hieruit bleek dat ruim twee derde van de aanwezigen duidelijk voor links was. De gespreksleiders waren redacteuren van het ED, te weten Rob Schoonen (chef cultuur) en Chris Paulussen (hoofd opinie). Na de pauze presenteerden zij ook een uitgevoerd onderzoek naar het vertrouwen van de Brabantse burger in de politiek die momenteel het rapportcijfer 4,9 (dus onvoldoende) kreeg.

Otwin van Dijk van de PvdA

De Kamerleden kregen afzonderlijk het woord en mochten in drie minuten uitleggen wat hun partijvisie is. Als een vorm van “factchecking”, dat in deze verkiezingen zo populair is, mochten daarna de deskundigen hun mening geven. Een van de deskundigen was Ward Cottaar, hoogleraar Engineering in de Zorg van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij kon duidelijk toelichten dat de zorg ieder jaar duurder zal worden door enerzijds een toenemende levensverwachting en daarnaast ook meer technologische mogelijkheden. Hij relativeerde ook de te verwachten voordelen van meer preventie in de zorg, die volgens hem de kosten alleen maar verschuiven maar niet verminderen. De andere beroepsmatige professionals waren dhr. Veldhoven, directievoorzitter van ZuidZorg en dhr. Meulensteen die voorzitter is van de huisartsenvereniging Zuid-Oost Brabant. Zij konden vanuit de huidige praktijk concrete ervaringen en good practices inbrengen. Soms leek het echter ook op een goed staaltje belangenverdediging. Zo was de ZuidZorg bijvoorbeeld niet voor ingrijpende veranderingen (meer of minder marktwerking) en benadrukte de huisarts vooral het belang van 1e lijnszorg. Dat er mogelijk nog verbeterslagen te maken zijn in de Zorg blijkt vooral in de Ouderenzorg die in Nederland wel twee keer zo duur is dan in Duitsland of Denemarken. Cottaar gaf het belang aan van de huizenbouw hierbij. In Duitsland kent men “Drei Generationenbau”, waar ouderen bij hun (klein-) kinderen blijven wonen.

Ervaringsdeskundige Marijke Smits

De andere categorie deskundigen die aan het woord kwamen waren de ervaringsdeskundigen zoals Marijke Smits uit Best, die zelf rolstoelgebruiker is en kon vertellen hoe de zorg zich in de afgelopen decennia had ontwikkeld. Zij klaagde over een toenemende versobering in de zorg en de toenemende stapeling van zorgkosten, waar de wetgever niet altijd aan gedacht heeft. Zij schatte dat zij ongeveer de helft van haar inkomen aan zorgkosten uitgaf. Haar toegevoegde waarde lag er juist in dat zij vanuit haar concrete eigen situatie toch algemene ontwikkelingen duidelijk kon maken, waar politici ook dankbaar voor waren. Kamerleden kunnen meestal over individuele gevallen nauwelijks oordelen of lessen trekken.

Meerdere aanwezigen benadrukten opnieuw het belang van het ratificeren door Nederland van het VN verdrag over de rechten van de mens waardoor toegankelijkheid van gebouwen en voorzieningen opgeëist kan worden. Nederland loopt in vergelijking met andere landen steeds meer achter als het gaat om toegankelijkheid van openbaar vervoer of publieke gebouwen. Zelfs in de VS is het veel beter geregeld. Daar zijn werkgevers verplicht voorzieningen te creëren voor rolstoelgebruikers.

Deze debatavond ging duidelijk dieper in op de materie dan vergelijkbare televisiedebatten van de partijleiders. Hier werd duidelijk uitgelegd waarom minder marktwerking niet persé hoeft te leiden tot ouderwetse wachttijden. Van Nispen (SP) zei heel duidelijk dat het werken met budgetten en minder marktwerking niet automatisch hoeft te leiden tot langere wachttijden, maar dat dit te maken heeft met de hoogte van de budgetten.

De meeste van de aanwezige politieke partijen zijn voor meer kleinschalige zorg zoals bijvoorbeeld de Thomashuizen en ook dichter in de buurt. Daardoor wordt de zorg niet alleen kwalitatief beter en op de cliënt afgestemd (maatwerk) , maar ook goedkoper. Er zal dan minder bureaucratie ontstaan en minder dure managementlagen. Of dat jaarlijks twee of meer miljard Euro zal opleveren, zoals de SP verwacht, is moeilijk te onderbouwen.

Persoonlijk vond ik het een geslaagde avond met hele goede inhoudsdeskundige (aspirant-) Kamerleden die elkaar goed aanvulden en scherp hielden. Zo hoort een democratie te zijn en daarom is het maar goed dat een regering ook uit meerdere partijen bestaat. Dat houdt de discussie levendig en het beleid weloverwogen.

Ruud Thelosen
SP-redactie Eindhoven