Eindhoven

‘Iedereen moet inleveren’, zo is het credo. Dus ook de boekenliefhebbers. Zo moesten de Waalrese leden van de bibliotheek hun laatste boeken inleveren op 20 april. Dit was het laatste filiaal in de beide dorpskernen.

De Aalstenaren en Waalrenaren zijn nu gedoemd om naar een andere gemeente te gaan. Ook in de stad en elders verdwijnen (wijk)filialen en wordt het aanbod aan randactiviteiten drastisch verminderd. De Openbare Bibliotheek is niet voor iedereen meer zo toegankelijk als deze tot voor kort was.

De gemeentelijke politiek geeft aan dat ze niet anders kan: ‘Al die dure panden, daar moeten we vanaf’. Men vergeet echter hoe waardevol deze bibliotheken zijn. Vele gebruikers hebben het idee dat ze gewoonweg aan de kant zijn gezet en geven in grote getale aan dat het een enorm verlies is om de filialen te sluiten en het aanbod te verminderen.

In De Schakel, de weekkrant van de gemeente Waalre, worden brieven gepubliceerd van inwoners die erg bezorgd zijn over deze ontwikkelingen. Een schrijfster vertelt in haar ingezonden brief: ‘Het sluiten van een bieb voelt als het wegnemen van hun recht op kennis en ontwikkeling, de tweede basisbehoefte,’ refererend naar de kinderen die er urenlang konden grasduinen op zoek naar boeken voor een schoolproject of voor een leuk spelletje.

Het recht op kennis en ontwikkeling. Dat zijn niet de minste woorden. Deze briefschrijfster heeft gelijk. De kennis en ontwikkeling van een kind wordt immers niet alleen opgedaan in de karige bibliotheekhoekjes op school of thuis achter de computer. In de bieb leren ze namelijk spelen, omgaan met andere kinderen, netjes en rustig neuzen tussen de boekenkasten, zich verwonderen over hoeveel er te lezen en te leren valt. Mensen spreken er, in kranten en op straat, schande van dat dit nu niet meer kan.

Helaas is menig politicus vergeten hoe waardevol deze prachtige faciliteiten zijn.

Als men ervoor kiest om iets van het geld van de bibliotheken af te snoepen, dan is dat op zich al een wereldvreemde keuze. Het argument dat daarnaast wordt gebruikt om de daad te rechtvaardigen is even ernstig: ‘In de scholen en in de verzorgingstehuizen kunnen deze boeken en toebehoren prima worden ondergebracht. Ze zijn dichtbij de doelgroepen die er dagelijks vertoeven’. De fantasie is heel erg rijk onder deze politici. Men vergeet de nevenactiviteiten en alle bijbehorende sociaal-maatschappelijke positieve effecten te ondervangen waar een échte bibliotheek wel in voorziet.

En bovendien: waar moet de grootste doelgroep naartoe? Als je ouder bent dan twaalf en te jong en vitaal voor een verzorgingshuis, moet je jouw heil gaan zoeken bij een basisschool of in het verzorgingshuis om de hoek. Die drempel is niet alleen enorm hoog, maar het aanbod aan boeken die je in een normale bieb kunt verwachten, zie je hier nauwelijks of helemaal niet terug. Kortom, een voorziening die in niets voorziet.

Hoe kan men nu ooit garanderen dat mensen zich kunnen ontwikkelen door zelfstudie of door het lezen van een geestverruimend boek? Waar kan men, anders dan in het tehuis of op school, sociale contacten leggen met leeftijdgenoten en zich tegen een lage prijs of zelfs gratis ontplooien?

Ooit heb ik eens gelezen in een boek van de bieb: ‘Houd jij ze dom, dan houd ik ze arm’.

In de ‘slimste regio van de wereld’ lijkt het erop of de mensen in diezelfde regio moedwillig dom worden houden. Maar waarom? Als de gemeentelijke politiek nu eens zou gaan nadenken over de zin van het bestaan en de mensen zich hierin vrij laten bewegen, dan verdienen we pas echt een titel om trots op te zijn.

De titel “slimste regio van de wereld” maakt dan plaats voor “de meest wijze regio van de wereld”.

Marcel Lathouwers
Bestuurslid SP Eindhoven