Eindhoven

Op vrijdagochtend 1 april heeft Harry van Bommel tijdens een business seminar, voorafgaand aan de Surifair, een gastlezing gehouden over het thema emigratie en remigratie tussen Nederland en Suriname.

Harry is geboren in Helmond (1962), dus was hij weer eens op vertrouwde grond. Het is in de Surinaamse gemeenschap al langer bekend dat Harry Suriname een warm hart toedraagt. Hij heeft ooit in een interview gezegd dat hij, wanneer het werk het toelaat, ooit naar Suriname zal komen om er zich te vestigen. In het verleden heeft hij Suriname al driemaal bezocht. In 1995 voor een periode van 5 weken, later voor 9 dagen (ook om er te fietsen) en ook nog afgelopen najaar.

Harry van Bommel op de Surifair

De problematiek van Suriname was echter ook al zijn afstudeeronderwerp tijdens zijn studie Politicologie (1987-1994) in Amsterdam. De Titel luidde “Surinamers en de Nederlandse politiek”.

In Amsterdam was Harry het eerste SP gemeenteraadslid in de jaren 1994-1998.

Als SP Tweede Kamerlid (portefeuille Buitenlandse politiek) heeft Harry van Bommel zich ook al vaak ingezet voor de Surinamers. Zo heeft hij een pleidooi gehouden om meer concurrentie tussen luchtvaartmaatschappijen toe te staan voor de verbinding Paramaribo-Schiphol. Tot voor kort mochten alleen de KLM en de SLM hierop vliegen met als gevolg veel te hoge tarieven. Een motie heeft uiteindelijk geleidt tot de toelating van een 3e partij namelijk Martinair. Als dochter van KLM zal dat echter niet tot veel veranderingen leiden.

Van Bommel heeft ook kwestie als het AOW-gat en andere kwesties die juist Surinamers treffen, aan de orde gesteld in de Kamer. Harry is ook lid van het comité van aanbeveling van het RIS-project (www.risproject.nl) ten behoeve van beter onderwijs in het binnenland van Suriname. Om dit alles wordt van Bommel als vriend van Suriname beschouwd en is hij als gastspreker gevraagd.

In zijn lezing heeft hij enkele cijfers gegeven over emigratie en remigratie gedurende de laatste jaren. Het gaat slechts om 1000 personen die als Nederlandse Surinamer besluiten om terug te keren naar Suriname en dat is veel minder dan de groep mensen die zegt dat serieus te overwegen. Bijna de helft van de Surinamer woont in Nederland (zo’n 500.000) en voor een groot deel al decennia sinds de onafhankelijkheid in 1975. Soms kwamen ze hier om te studeren, werk te zoeken of om zich met de familie te herenigen. Dat laatste is vaak, naast het prettige klimaat, ook een reden om weer terug te gaan want de familiebanden bij Surinamers zijn heel hecht. Toch blijken veel remigranten ook weer terug te keren naar Nederland.

Remigranten kunnen gebruik maken van een speciale regeling die hen daarbij financieel ondersteunt. Die regeling dreigt versobert te gaan worden. Die familiebanden zijn ook de reden dat men graag op een neer gaat naar het moederland wat dus heel erg duur blijkt te zijn vergeleken met vluchten voor vergelijkbare afstanden. De SP heeft daar ooit een onderzoeksrapport aan gewijd :”Vliegen kan niet meer”.

Als laatste is Harry ook ingegaan op de huidige politieke situatie in Suriname. Sinds Desi Bouterse tot premier is gekozen maar er tegelijkertijd een rechtszaak tegen hem loopt vanwege zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982, wil Nederland officieel geen innige banden met Suriname hebben. Van Bommel begrijpt dat wel, maar roept tegelijkertijd op dat we de bevolking van Suriname niet in de steek mogen laten. Twinningprojecten tussen NGO’s zouden gewoon door moeten gaan alsook culturele uitwisselingen.

De 3 dagen dat de Surifair gehouden wordt heeft de SP afdeling Eindhoven er ook een stand. Behalve live muziek en Surinaams eten kun je er kennis maken met veel initiatieven zoals Greenpeace maar ook een organisatie als Helius, een initiatief van het AMC en GGD Amsterdam, die medisch onderzoek doet naar verschillen in gezondheid tussen Surinamers in Suriname en in Nederland.

Voor Anke van Hest, die vrijdag op de stand was, geldt ook dat ze een speciale band heeft met Suriname omdat haar broer daar woont en werkt.

Zelf heeft Suriname ook in mijn leven een rol gespeeld. Tijdens mijn studie Technische Bedrijfskunde aan de TU/e in Eindhoven had ik als afstudeerrichting Ontwikkelingseconomie (Tinbergen) en Aangepaste Technologie (in de geest van E.Schumacher). Ik zou gaan afstuderen in Suriname op een onderzoek naar de mogelijkheden voor enige ambachtelijke en industriële verwerking van tropisch hardhout. Dan moet je denken aan eenvoudige zagerijen en timmerwerkplaatsen. Bruynzeel, de bekende Nederlandse keukenfabrikant, was al decennia lang actief in Suriname maar transporteerde ruwe boomstammen naar Nederland waar ze verder verwerkt werden.

De meeste economische waarde verdwijnt dus uit Suriname zoals het ook met olie, goud en bauxiet gebeurt. Mijn onderzoek zou plaatsvinden vanaf januari 1983. Helaas gooiden de decembermoorden in 1982 roet in het eten, want de officiële banden tussen Nederland en Suriname werden bevroren en er mocht geen subsidiegeld meer naar toe gaan. Het onderzoek heb ik noodgedwongen moeten aanpassen tot desk- en fieldresearch in Nederland en gelukkig was het goed genoeg.

Ruud Thelosen
Redactie SP Eindhoven