Eindhoven

28 januari 2011 In Grand Café Usine was de zaal goed gevuld. Mensen kwamen om van dichtbij het debat tussen kandidaten voor de Provinciale Statenverkiezingen mee te maken en hen ook ideeën mee te geven waar het heen moet met Brabant.

SP, CDA, PvdA, GroenLinks en D66 waren vertegenwoordigd. Vooraf hadden de debaters stellingen ingeleverd waarover gedebatteerd kon worden.

Gespreksleider Hans Horsten had er een “tombola” van gemaakt: Het publiek trok de stelling van het moment als een lotje uit de loterij.

Standpunten: Intensieve veehouderij
De eerste stelling was van Theo Bouwman, nummer 3 op de kieslijst van GroenLinks. GroenLinks wil toe naar minder intensieve veehouderij in Brabant en een omslag maken naar biologische landbouw en – producten. Theo lichtte toe dat GroenLinks vindt dat de hele keten van producent tot consument moet worden aangepakt. Brabant gokt te veel op het goedkope marktsegment (bulkproductie). GroenLinks vindt dat we toe moeten naar mooie producten voor een redelijke prijs. De provincie met ervoor zorgen dat boeren niet gedwongen worden over te stappen op megastallen. Dat de boer een rol krijgt als landschapsonderhouder en dat de boer een goed inkomen kan halen uit biologische landbouw.

Theo Bouwman aan het woord / Foto: Rob de Kruif

Hij vond bijval van de andere aanwezigen. Met haar bijval op persoonlijke titel ontlokte Nicolien Hermes van het CDA een hele boze reactie uit het publiek: het CDA heeft op dit moment in de Provinciale Staten een heel andere opstelling en men vond de afwijkende persoonlijke opstelling op kiezersbedrog lijken.

Uit het publiek kwam verder een opmerking van iemand die geen geld heeft om biologisch eten te kopen. Bouwman (GL) vond dat de subsidies niet naar de grote bedrijven moeten gaan, maar naar de boeren die biologische producten maken. Nico Heijmans (SP) merkte op dat de maatschappelijke kosten van de "kiloknallers", zoals millieuschade en grotere risico’s op overdraagbare dierziekten, niet in de prijs verrekend zitten. Dit zou wel moeten.

Standpunten: Eindhoven Airport
De tweede stelling was van Paul van Liempd, nummer 8 op de kieslijst van de PvdA: “Het aantal vluchten vanaf Eindhoven Airport mag groeien.” De PvdA vindt met het Alders-advies in de hand dat een gefaseerde groei van het vliegveld best kan. Uit de 'business case' blijkt dat wij als regio ook economische voordelen halen, met name transport door de lucht. Mensen in deze regio vliegen ook en maken dan gebruik van het regionale vliegveld.

Paul van Liempd aan het woord / Foto: Rob de Kruif

Sjo Smeets (D66) vindt dat de burgerluchtvaart mag groeien, maar dat de militaire tak dan verplaatst moet worden. Hier werd flink op gereageerd. Zijn conclusie na het debat, dat ook over de vraag ging wat de doorslag gaf economie of ecologie/beperking geluidsoverlast, was dat hij de feiten op een rij wilde zetten, alvorens een uitspraak te doen.

Theo Bouman (GL) twijfelt of groei van Eindhoven Airport economisch voordeel oplevert. Het belang voor de transportsector is nihil. Het personen verkeer is voornamelijk vakantievervoer van mensen van buiten de regio. Toch vindt GroenLinks dat groei mag, mits het binnen de normen voor geluidshinder blijft.

Nico Heijmans (SP) is kritisch over de economische voordelen: “Wat hebben we aan vluchten waarbij Eindhoven tussenstation is voor Schiphol? Dit geeft alleen maar vliegbewegingen en geluidsoverlast, zonder dat de regio er wat aan heeft. Het moet bij zakelijke vluchten blijven, van en naar Eindhoven. We moeten de milieu-effecten van een groeiende airport niet onderschatten”

Nicolien Hermens (CDA) was van mening dat de provincie niet over Eindhoven Airport gaat. Door haar meer ervaren collega’s werd zij tijdens het debat bijgepraat over de rol van de provincie op dit punt.

Uit het publiek kwam slechts één reactie, van iemand die bezorgd was over de geluidsoverlast in het wandelgebied rond de vliegvelden. Met name voor de generaties die na ons komen. Daarop kwam tegenreactie uit het publiek van mensen die vonden dat op dat punt de snelwegen meer geluidsoverlast gaven dan het vliegverkeer.

Stantpunten: Essent Geld
Veruit de heftigste discussie volgde op de stelling over wat er met het Essent geld moet gebeuren.

Nico Heijmans aan het woord / Foto: Rob de Kruif

Nico Heijmans, nummer 1 op de kieslijst van de SP: “Een deel van het Essent geld, moet rechtstreeks aan de mensen teruggegeven worden”. Heijmans vindt dat de PNEM winst maakte door Brabanders te veel te laten betalen voor hun stroom. Dit geld ging naar de kas van de provincie in plaats van terug naar de burgers. Daarna is Essent verkocht aan Eneco. De provincie heeft hier zoveel geld voor ontvangen dat men niet weet hoe men het moet uitgeven. Volgens hem zou het eerlijker zijn om iedere burger 200 Euro terug te geven. Vanachter de tafel en uit de zaal kwamen heftige reacties. PvdA pleit voor verstandiger uitgave van de gelden. GroenLinks vindt dat de gelden nu ook op een volkomen foute manier worden ingezet en pleit voor investering in duurzame energie.

Het CDA investeert, volgens Nicolien Hermens, liever in werkgelegenheid, start-ups, energie instituut bij de TU, de ruit rond Eindhoven en in het Openbaar Vervoer. Sjo Smeets (D66) heeft nog nooit zoveel verkiezingsprogramma’s gezien waarin keuzes worden gemaakt voor de toekomst van Brabant. Met het geld wat de provincie heeft, kun je volgens hem heel veel doen.

Uit de zaal kwam de vraag: "Er zijn bij de gemeenten zoveel bezuinigingen op milieu en cultuur. Kan de provincie de gemeenten daarin niet bijstaan, zodat bezuinigingen niet nodig zijn."

Er was ook een flinke discussie met de zaal of dit geld wel bij de Brabanders vandaan kwam. De PNEM maakte ook winst door voorzichtig om te gaan met de prijsschommelingen in de aardoliebranche. En wat te doen met Brabanders die verhuisd zijn of hier net pas zijn komen wonen. Ook vond men het voorstel van Heijmans een goedkope verkiezingsstunt en vond men dat de SP niet als Robin Hood moet optreden, door met geld te strooien, maar het geld te investeren, zodat de generaties na ons er ook wat aan hebben. De reactie van Heijmans (SP) was hierop dat beleggen door de provincie tegen de wet is. Hierop kwamen felle reacties uit de zaal en van de debaters, dat het niet om beleggen gaat maar om investeren in projecten ter versterking van de Brabantse economie. Theo Bouwman (GL) merkte op dat het risico bestaat dat de Rijksoverheid de Brabantse gelden afroomt. GroenLinks zou liever zien dat het geld geïnvesteerd wordt in bedrijven, zodat de economie gezond blijft.

Standpunten: Arbeidsmarktbeleid van de provincie
Sjo Smeets, nummer 9 op de kieslijst van D66: "De provincie moet meer geld besteden aan het opleiden van mensen die ouder zijn dan 45 jaar." Sjo Smeets licht toe dat er concrete programma’s moeten komen om de economie te stimuleren met scholing en werkgaranties. We krijgen een tekort aan technici en mensen die nu opkomende economiën nodig hebben. Mensen moeten langer doorwerken. Dus is het logisch om bijscholing te stimuleren, om de economie gezond te kunnen houden.

Volop debat / Foto: Rob de Kruif

Paul van Liempd (PvdA) vindt ook dat de provincie de arbeidsmarkt moet stimuleren. Maar men moet zich volgens hem niet blind staren op de kennis-economie, maar juist zorgen dat de lager opgeleiden niet buiten de boot gaan vallen.

Nicolien Hermens (CDA) is het met hem eens. Maar het is volgens haar niet de taak van de provincie om omscholing plaats te laten vinden. Zij denkt aan de invoering van de leerbon en vindt de internationale school in Eindhoven een belangrijke voorwaarde om hooggeschoolde buitenlanders aan te trekken. Volgens Nico Heijmans heeft de provincie de rol om partijen bij elkaar te brengen en dat we de kennisindustrie in Brabant houden. Niet alleen in Eindhoven, maar ook bijvoorbeeld de farmaceutische industrie in Oss. Uit onderzoek blijkt, volgens hem, dat het midden- en kleinbedrijf (MKB) de motor van de economie is. Om het MKB te stimuleren moeten volgens Nico niet alleen jongeren maar ook ouderen verder worden opgeleid.

Uit de zaal kwam de vraag wat de provincie kan doen aan de problemen naar de grotere vraag naar zorg en behoud van de rol van Welzijn bij bezuinigingen door de overheid. Volgens D66 is de rol van de provincie bescheiden. De rijksoverheid en de gemeenten met marktpartijen moeten dit oppakken. SP pleite voor actieve inzet provincie voor het bevorderen van de sociale werkvoorziening. CDA is bezorgt over WAJONG (wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten) "Je ziet dat bedrijven bang zijn voor de risico’s, terwijl ze geen risico lopen bij het aannemen van een WAJONGer." Hierop werd door PvdA gereageerd met: "Dan moet de overheid voor bedrijven wel een betrouwbare partner worden. In de afgelopen jaren is dat niet gebleken."

Uit de zaal kwam vervolgens de vraag wat de provincie kan betekenen voor de vele oudere mensen die nu thuis zitten, nog veel kunnen, maar een kleinschalige werkomgeving nodig hebben. Paul van Liempd (PvdA) reageerde dat de provincie weinig kan doen. Het gaat hier om landelijk beleid.

Daarop kwam de vraag uit de zaal of de provincie niet iets kan doen aan het reïntegratiebudget. Nu de landelijke overheid hierop snoeit, kan de provincie wellicht dit gat vullen. Ook hierop werd door de kandidaten gereageerd dat dit geen provinciale verantwoordelijkheid is maar een gemeentelijke.

Standpunten: Rol van de provincie
Nicolien Hermens, nummer 17 op de kieslijst van de CDA: "Eindhoven heeft de provincie Noord-Brabant hard nodig." Nicolien onderstreepte deze stelling met een aantal voorbeelden zoals: de provincie is nodig om buitenlandse bedrijven binnen te halen, Eindhoven is geen eiland, want de mensen uit de dorpen komen in de stad werken, winkelen en of recreëren. Mensen uit Eindhoven gaan ook elders in Brabant zich vermaken. De provincie is nodig voor de totstandkoming van grote projecten zoals de ruit om Eindhoven en Culturele hoofdstad.

Nicolien Hermens aan het woord / Foto: Rob de Kruif

Paul van Liempd (PvdA) vind de stelling een "open deur". Inmiddels hebben Eindhoven en de provincie elkaar hard nodig, zeker vanwege de wetgeving die samenwerking nodig maakt.

Nico Heijmans (SP) merkt op dat Eindhoven en Helmond letterlijk een witte vlek vormen op de kaart in het provinciehuis. Hij vindt het prima om na te denken over het afschaffen van de provincies en in Nederland weer overal stadsregio’s te maken.

D66 wil niet terug naar de historische stadsstaten, maar een moderne aanpak in de provincie met een gekozen bestuur. Hij vraagt zich af hoe een gebied wat kleiner is dan een provincie in Den Haag zaken voor elkaar wil krijgen.

Nico Heijmans gaat voor 18 / Foto: Rob de Kruif

Ter afsluiting daagde gespreksleider Hans Horsten de debaters uit om te voorspellen op hoeveel zetels men zou uitkomen bij de verkiezingen.

D66 heeft er nu een, en Sjo Smeets wil er zeker een bij.
GroenLinks vertegenwoordiger Theo Bouman voorspelt een groei van twee naar vier zetels en, Paul van Liempt denkt dat de PvdA van acht naar tien zetels zal gaan.
Het CDA haalt er volgens Nicolien Hermes minimaal 17, zodat zij ook in de Staten komt en de SP gaat volgens Nico zeker 18 zetels halen om daarmee groter dan het CDA te zijn. Daar drinken we op!
 

Aartje van Oostenbrugge
Redactie SP Eindhoven