Eindhoven

In een uitvoerig artikel dd 24 januari 2009 schrijft het ED onder de titel “Inburgering in Eindhoven loopt op rolletjes” dat “Eindhoven een van de weinige steden is waar de inburgering goed loopt”, en dat “Maatwerk het succes is”.

Er staat onder andere in, dat in de periode april t/m december 2008 (drie maand verloren vanwege aanbestedingsgedoe) 1196 inburgeraars van start gingen, waar er 1050 gepland waren. En dat zonder de aanjaagteams, die in de vier grote steden nodig waren. (Overigens zat Eindhoven in het “mislukte” jaar 2007 ook al op het dubbele van het landelijk gemiddelde).
Het streelt de ijdelheid om ook eens een onversneden positief geluid vanuit het ED te horen op dit dossier, waarvoor SP-wethouder Don verantwoordelijk is. Don kreeg er overigens bijna de hele Raad voor mee – alleen Leefbaar en de LPF lagen af en toe dwars.

SP Wethouder Don met `SP Tweede Kamer lid Farshad Bashir / Foto: Anke van Hest

Het artikel zou nog aan diepgang gewonnen hebben als het ED teruggeblikt had op de politieke en bestuurlijke keuzes, die er in de aanloop tot de huidige situatie gemaakt zijn. De gemaakte keuzes zijn namelijk allerminst vanzelfsprekend en gaan veel verder dan wat de wet voorschrijft. Nu beschrijft het artikel (op overigens goede wijze) vooral de uitkomst van het proces. Omdat de toenmalige woordvoerder Bart van Kent inmiddels naar de 2de Kamerfractie verhuisd is, is Bernard Gerard in het befaamde SP-archief gedoken. Huidig woordvoerder is Bianca van Kaathoven.

In Eindhoven gaat het potentieel om ca 8000 inburgeraars, waarvan een kleine 5000 in de “prioritaire categorieën” waarvoor de gemeente als eerste verantwoordelijk is.

Er ligt aan de aanpak van Don een filosofie ten grondslag met als componenten:

• Ondanks de tijdgeest, waarin de Wet Inburgering tot stand kwam, heeft men in Eindhoven nadrukkelijk gekozen voor een zo positief mogelijke insteek. De toon is zo weinig mogelijk dwingend en zo veel mogelijk uitnodigend;
• De aanpak is zowel in de doelstelling als in de organisatie integraal. Het gaat om Nederlands leren en het examen halen, maar ook om maatschappelijke participatie als wezenlijk onderdeel van het pakket (“duale trajecten” in het jargon). De participatie is op de doelgroep afgestemd: werk bij reïntegratietrajecten, opvoeden bij gezinnen met kinderen, deelname aan het buurtactiviteiten, kennis van welzijns-, zorg- en onderwijsvoorzieningen, inclusief voorschoolse, etc.;
• Financiële overwegingen mogen geen reden zijn die tegen deelname spreekt;
• Maatwerk. Deze filosofie is vertaald in concrete maatregelen, deels afkomstig van de SP-fractie;
• De wet is uitgewerkt door een kwalitatief goed bezet team, dat verantwoordelijk was voor het complete pakket. Er is aansluiting gezocht bij naburige wetten als de WWB (Wet Werk en Bijstand) en de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteu-ning). Voorzover van daaruit budgetten beschikbaar waren, zijn die in de totale pot van de inburgering gestopt;
• De aantallen zijn ambitieus gedefinieerd. De oorspronkelijke taakstelling van 750 per jaar is op verzoek van de SP verhoogd tot bovengenoemde 1050 (de 300 extra betaald uit de WWB);
• Er zijn aparte opleidingen voor enerzijds mensen, die al een hoog opleidingniveau hebben (een SP-wens), maar ook voor analfabeten en moeilijk lerenden;
• Eindhoven heeft gekozen voor een boetesysteem, dat veel milder is dan de Wet Inburgering (WI) toestaat. De SP was hiervan een krachtig voorstander. De algemene gedachte is dat er alleen een boete komt als iemand willens en wetens niet meewerkt, en dan nog in eerste instantie terughoudend. Het onvoldoende meewerken aan de intake kost in Eindhoven maximaal €50 (landelijk 250); onvoldoende meewerken aan de uitvoering van de voorziening €100 resp €500; niet binnen de termijn het examen halen €1 resp. €1000 (aan dit laatste ligt een principiële discussie ten grondslag die tot voor de Raad van State gevoerd is). Eindhovense bedragen zijn maximumbedragen en met meewegen van persoonlijke omstandigheden;
• Als beloning krijgt iedereen, die slaagt, €270. Voor de meesten is dat de eigen bijdrage. Overigens is later besloten dat de eigen bijdrage achteraf geïnd wordt, zodat deze transacties in de meeste gevallen met gesloten beurzen plaatsvinden. Verder krijgt iedereen die slaagt een cadeautje (een kaartje of deelnamebewijs aan een gesubsidieerde maatschappelijke instelling);
• De gemeente is verantwoordelijk voor ca 5000 van de 8000 inburgeraars. Voor de overblijvende (die het vaak ook niet breed hebben) heeft de gemeente een ondersteuningsfonds opgericht. De kosten van een traject kunnen immers oplopen tot €9000, en daarvan wordt maar een deel door het Rijk vergoed. Naderhand is van rijkswege de prioritering afgeschaft. Nu kan iedereen van de gemeente een aanbod krijgen;
• De gemeente reserveert geld voor 15 kindopvangplaatsen dagopvang en 10 BSO;
• In de roosters wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de privésituatie;
• Een en ander heeft vorm gekregen door de (wettelijk verplichte) aanbesteding zorgvuldig te definiëren:

1. men gaat alleen in zee met gecertificeerde aanbieders;
2. aanbieders worden nadrukkelijk gezien als partners. Ze krijgen de opdracht mee zoveel mogelijk andere partijen bij de inburgeringsketen te betrekken: allerlei maatschappelijke organisaties, waaronder ook vrijwilligersorganisaties. De aanbieder moet hierin als intermediair optreden. Hij moet, met andere woorden, de sociale kaart van Eindhoven kennen. Ernstige problemen met het ROC, zoals veelvuldig in andere plaatsen voorkwamen, hebben zich in Eindhoven niet voorgedaan;
3. En verder de gebruikelijke aanbestedingsaanpak

Een procedure van een afgewezen gegadigde tegen deze bepalingen is door de gemeente gewonnen. Dat kostte wel de eerste drie maand van 2008.

Al met al een succesverhaal!

Inburgering in Eindhoven op rolletjes
Maatwerk is succes van inburgering