Eindhoven

De weergoden waren zondag 5 oktober niet aan de zijde van de bezoekers van 'weSP', het politieke café van de SP Eindhoven. De regen kwam met bakken omlaag. Toch was het klimaat die middag niet onderwerp van gesprek hoewel de gelegenheid zich ertoe leende; de eerste gast van gespreksleider Hans Horsten, Liesbeth van Tongeren, directeur van Greenpeace Nederland. De tweede gast van die middag was Giel Pastoor, directeur van het Eindhovense Parktheater.

Liesbeth van Tongeren
Liesbeth van Tongeren is sinds 5 jaar directeur van de milieuorganisatie. De Nederlandse tak is de grootste van alle landelijke Greenpeace-organisaties in de wereld. Het heeft zo'n vierhonderd vrijwilligers en weet zich gesteund door een grote schare van donateurs. Betekent dit dat de Nederlandse organisatie bij het mondiale Greenpeace invloedrijker is dan andere landen? "De mondiale organisatie kent 28 landsorganisaties. Ieder land heeft één stem in de mondiale organisatie. Maar, wie meer weet en meer kan, moet ook meer doen." De deskundige mensen van Greenpeace Nederland worden dan ook wereldwijd ingezet.

Hans Horsten in gesprek met Liesbeth van Tongeren

De manier waarop Greenpeace actie voert is terug te voeren op een Quaker-principe: "Aanwezig zijn op de plaats van de misstand om daarvan te kunnen getuigen. Het is natuurlijk de vraag wanneer je een onderwerp moet bespreken en wanneer je aan de gevel moet gaan hangen. Als je geen kabaal maakt wordt het in achterkamertjes geregeld. Wij willen geen achterkamertjesgekonkel maar een maatschappelijke discussie". Een andere manier van actievoeren is het verzamelen van handtekeningen. Onlangs werd er onder de Eindhovenaren een handtekeningenactie gehouden tegen de bouw van een nieuwe kolencentrale door EON. "EON is erg van geschrokken". Maar er is een grens vormen van actievoeren: "Ik keer me af van geweld. Dat heb ik heel mijn leven als gedaan."

Na Duyvendak-gate is het interessant om te horen of in huize Van Tongeren de wet wel eens is overtreden. De directeur vertelt eens te zijn gearresteerd bij het uitdelen van foldertjes voor Greenpeace in Den Haag, en dat ging niet bepaald zachtzinnig. De politieagent gaf haar de keuze: "Moet ik je slepen of loop je mee? We reden met gillende sirenes door Den Haag. Na zes uur werden we weer op straat gezet. Ik was wel verontwaardigd. Foldertjes uitdelen valt gewoon onder de vrijheid van meningsuiting!"

Natuurlijk komt het 'stenengooien' in de verboden visgebieden in het Duitse deel van de Waddenzee aanbod. Van Tongeren refereert naar de maritieme biodiversiteit als de 'Hoge Veluwe onder water'. Ze heeft begrip de vissers die zich in hun broodwinning bedreigd zien. "De zee wordt kaal gevist en de overheid staat aan de kant te kijken. Als het om zeehondenjagers gaat of walvisjagers vinden we het prima maar als de eigen vissers om precies dezelfde reden worden aangepakt, namelijk het voorkomen van het uitsterven van een diersoort, is het fout. Overigens weten de vissers wat hun voorouders aan vis binnen haalden en wat zij nu zelf vangen. De vis die ze binnen halen zijn kleuters en pubers. In de zee zitten geen volwassen vissen meer." Ze ziet een oplossing in het uitkopen van vissers door de overheid.

Stil Greenpeace protest

Een recent succes van Greenpeace is de strijd tegen het gebruik van 'fout' palmolie: olie afkomstig van niet-duurzame plantages. Palmolie zit overal in, van tandenpasta tot wijngums. De palmolieplantages worden aangelegd ten koste van oerbos. Greenpeace wist Unilever er toe te bewegen om alleen nog maar gebruik te maken van duurzame gewonnen palmolie. Een zelfde verhaal geldt voor soja. Mc Donalds heeft toegezegd om geen 'foute' soja meer te gebruiken.

En de Nederlandse politiek? "Het regeerakkoord is prima. Helaas hebben we een ongelofelijk aardige minister voor milieu en die krijgt niet veel voor elkaar: ze heeft geen politieke ervaring, geen ervaring met grote ambtelijke organisaties en houdt van eindeloos polderen. Als Diederik Samson (voormalige campagneleider bij Greenpeace) daar zou hebben gezeten zou het er heel anders uitzien."

Maar de Greenpeace-directeur is optimistisch over de toekomst. "Zelfs de grootste milieuproblemen zijn oplosbaar en dit kan zonder draconische maatregelen. We hoeven geen stapje terug te doen. We moeten een stap opzij doen, een stap anders. We moeten ophouden met het blijven najagen van winst. Als je die CEO's bonussen zou geven voor het redden van een stuk milieu; eens kijken hoe snel het dan gaat!" Ik blijf geloven in de mensheid maar soms moet de druk blijkbaar hoger worden dan ik zou willen.

Giel Pastoor
"Ik heb één van de leukste banen in de wereld," laat een enthousiaste Giel Pastoor, directeur van het Eindhovense Parktheater, de bezoekers van het politiek café weten. Tot eind augustus 2007 was hij directeur van Theater 'De Tamboer' in Hoogeveen. Onder zijn leiding verdubbelde de bezoekersaantallen en hij werd zelfs uitgeroepen tot 'Hoogevener van het jaar 2006'. Nu is hij directeur van de in financiële nood verkerende Eindhovense schouwburg. Hij kwam naar Eindhoven omdat hij toe was aan iets nieuws. "Ik wilde avontuur ... en dat is gelukt."

Hans Horsten in gesprek met Giel Pastoor

Was het niet een beetje dom om er zomaar in te stappen? "Tsja, dat zou je zeggen. Bij mijn sollicitatie in het voorjaar van 2007 had ik alleen maar inzage in de cijfers van 2005. Er was sprake van een negatief vermogen van 490.000 euro en een tekort op de exploitatie van 100.000 euro". Maar op dat moment stond het theater er in werkelijkheid heel anders voor. In 2006 bedroeg het tekort al 840.000 euro en in 2007 zou dit nog hoger uitvallen. In 2007 zou er uiteindelijk een tekort van negen ton zijn. Pas enkele dagen na zijn aantreden, begin september 2007, werd Pastoor op de hoogte gebracht van de talloze financiële lijken in de kast. "Ik was wel heel erg geschrokken".

Maar de directeur laat zich niet uit het lood slaan. "Ik voelde me belazerd, maar je moet er niet in blijven hangen." De gehele situatie vind hij het meest vervelend voor zijn hardwerkende collega's. "Het gaat niet om mij, het gaat om de mensen die er werken. Maar we zijn volhouders. We hebben een ongelofelijk stoere organisatie. Ik geloof in deze organisatie." De situatie in de gemeenteraad volgt hij dag en nacht, "maar ik heb ook een tent te runnen. Ik echter heb nog geen politieke beslissing gehoord waar ik blij van word."

Wat is de kern van het probleem? "Ik heb een plan gemaakt om er weer boven op te komen. Het eerste hoofdstuk van het plan bestaat uit de analyse van dat wat we aantroffen. De titel van de analyse is 'een nieuw gebouw zegt au'. Het nieuw gebouw zegt 'au' omdat het financieel veel meer kosten met bracht. Ten tweede staat een nieuw gebouw staat voor een zekere houding. Je krijgt er een zaal of een nieuw organisatie bij`.Dat vraagt van het bestaande management een omschakeling naar de nieuwe situatie.

Pastoor denkt jaarlijks vijf ton extra subsidie nodig te hebben "om de tent op orde te krijgen." Ondertussen ondergaat het parktheater een reorganisatie. Pastoor wil de dominante hiërarchische structuur omgooien."Daarmee gaan we niet wachten tot de politiek een beslissing heeft genomen."

"Het toekomstplan heet: 'Now, How, Wouw'. 'Now' betekent dat we nu proberen te herstellen en financieel op orde komen. Hiervoor is een duidelijke beslissing van de politiek nodig zodat we weten waar we aan toe zijn. De raad heeft toegezegd voor 15 december een besluit te nemen." Het 'wouw', bewondering voor het cultureel ondernemenschap, verwacht hij uiterlijk in 2012 te hebben gerealiseerd. Natuurlijk moet het theater zo goed mogelijk bezet zijn. Momenteel trekt het Parktheater zo'n 280.000 mensen per jaar en de directeur hoopt dit naar 300.000 te kunnen brengen. Dat lijken niet erg ambitieuze getallen. "Het theater is weleenswaar verbouwd maar het totaal aantal stoelen is niet uitgebreid," legt hij uit.

Het cultureel klimaat is Eindhoven is volgens de directeur uitstekend; er is ontzettend veel te doen. "Cultureel kun jij je agenda helemaal vol zetten." Hij is dan ook benieuwd naar hoe het stadtheater zich in het Eindhovense gaat ontwikkelen. Zelfs heeft hij geen specifieke voorkeur; hij houdt van alles maar hij draagt het jeugdtheater wel een heel warm hart toe. Sinds vorig jaar is het jeugdaanbod in het Stadstheater dan ook verdubbeld.

SP-raadslid Bernard Gerard wilde weten in hoe ver Eindhoven nu echt "alles zelf in huis moet hebben. Gemeenten zoals Tilburg en Maastricht willen dit ook. Waarom zou jij je als gemeente niet specialiseren en samenwerken met andere gemeenten?" Pastoor: "We willen natuurlijk geen Nederland in een notendop in Eindhoven. De vraag is dan hoe jij je als gemeente wilt onderscheiden. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt. En," geeft hij desgevraagd toe, "dergelijke keuzes zouden dan eventueel negatief kunnen uitpakken voor het Parktheater."

Rob de Kruif