Eindhoven

Het kabinet Rutte 2 kent een dubbele moraal. Het woonakkoord is daarvan een goed voorbeeld. Een deskundig en ervaren oud-PvdA-wethouder Bouwen en Wonen uit Den Haag en Almere verwerpt als nieuwbakken lid van de Eerste Kamer dat bewuste woonakkoord op inhoudelijke gronden.

Adri Duijvestein verklaart bij de behandeling klip en klaar dat de (jaarlijkse) verhuurdersheffing (jaarlijks 1,75 miljard euro) leidt tot een verdere verslechtering van de woningmarkt, een ontluisterende daling van te plegen onderhoud en daardoor het verder dalen van de werkgelegenheid.

De deskundige oud-wethouder wordt prompt bestookt (‘dat kan toch niet waar zijn’) en beschimpt door de coalitie en ook door de oppositie. Met name Pechtold trompettert zijn kritiek weer op de bekende manier in de rondte. De minister die zijn naam mee heeft (Blok), trekt wit weg. Fractieleider Samson noemt Duijvestein vervolgens een constructief politicus en het leed is ongedaan gemaakt, want de Eerste Kamer gaat tenslotte met een stem meerderheid akkoord met een ingrijpend wetsvoorstel.

‘Scheefwonen’ (wat een dwaze uitdrukking eigenlijk) wordt nu extra belast en doorstromen is dus geboden voor diegenen die geen hogere huur (met jaren achtereen extra indexering), willen betalen. De gerechtvaardigde vraag is dan waar kunnen die scheefwoners heen? Het onthutsende antwoord is dan: nergens!

Deze scheefwoners hebben in het algemeen in het verleden gepoogd een woning te kopen. Maar kwamen daar toen niet voor in aanmerking, vanwege allerlei redenen. Een wat duurdere huurwoning was niet beschikbaar, of was inderdaad (in de vrije sector) weer veel te duur. Kortom, er worden straffen, ofwel een soort geldboetes uitgedeeld die volstrekt onterecht zijn.

Je denkt dan, ‘daarover is nagedacht’. Het kabinet heeft natuurlijk met de woningcorporaties gesproken over het extra bouwen van zowel sociale huurwoningen, met name voor jongeren die geen hypotheek kunnen krijgen (gevolg van de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt) als wel wat duurdere huurwoningen om de huidige acute nood op dat gebied te bestrijden. Die laatste categorie mogen ook senioren woningen zijn voor mensen met een redelijk pensioen, die complex gewijze kunnen worden gebouwd, zodat ook het zorgperspectief voor de toekomst daarbij direct wordt betrokken. Niets van dat al. Er is geen gesprek geweest, er is zelfs niet over nagedacht.

Dan de zorg. Ouderen moeten zo mogelijk tot hun dood zelfstandig blijven wonen. Verblijf in een verzorgingstehuis is voortaan ‘not done’. Er moet worden bezuinigd. Nu willen ouderen vaak in hun vertrouwde omgeving blijven wonen, maar dan moet enige hulp op afstand beschikbaar blijven. Dat is te duur stelt het kabinet en legt de verantwoordelijkheid daarvoor bij de gemeenten, zonder daarbij de noodzakelijke financiële middelen te verstrekken.

De thuiszorg, onvermijdelijk als ouderen langer zelfstandig blijven wonen, wordt of sterk beperkt of op een onnavolgbare wijze aanbesteed. Daardoor verdringen allerlei groepen goedwillende mensen zich op een tot nu toe reguliere arbeidsmarkt. Mensen met een WWB-uitkering moeten een tegenprestatie leveren en verdringen bestaande thuiszorg-medewerkers uit hun functie. Te gek voor woorden, maar uit ons FNV-onderzoek blijkt dat het gewoon voorkomt. Met name in grotere steden.

De zorg voor ouderen moet voortaan vrijwel geheel door mantelzorgers worden geleverd. Kinderen en goedwillende buren worden als eerste aangesproken. Men ziet over het hoofd dat mantelzorgers toch al zwaar zijn belast. En dat kinderen niet altijd dezelfde woonplaats hebben als de ouders. (In het verleden hebben we vooral arbeidsflexibiliteit aangemoedigd). Je ging met je werk mee etc. Kortom, ook hier is het dubbelhartige regeringsbeleid kwetsend voor grote groepen burgers.

D66 noemt dat steeds hardnekkig ‘hervormingen’. Het is letterlijk verbijsterend dat deze neo-liberale partij in de peilingen nog steeds stijgt. We moeten als actie-SP meer werk maken van dit ontluisterende beleid, met zoveel dubbelhartigheid in ook al een dubbele moraal. Daarom een appel aan allen om te zorgen dat we de maand van de zorg met acties opluisteren en duidelijk maken dat we op deze wijze volstrekt het schip in gaan om maar eens een staande uitdrukking te gebruiken.

Vic Kerkhoff
SP-lid en voorzitter regionaal overlegplatform Zuid Oost Nederland van FNV Bondgenoten