Eindhoven

En daar sta je dan, letterlijk op straat voor het station, met een tasje een dagkaart en een brief waarin staat dat je Nederland binnen vierentwintig uur moet verlaten. En een potje met slaapmiddelen, gekregen van de dokter uit de gevangenis, omdat Richie zo slecht slaapt. Hij schreeuwt in zijn slaap zeggen mensen en dan is er altijd iemand die zijn keel steeds dichtknijpt, zodat hij wakker wordt.

Dat is zo’n acht maanden geleden begonnen, of zes? Of zeven? Eigenlijk weet hij het niet meer, maar hij zat al vast toen het begon. Richie zat niet vast omdat hij iets fout had gedaan. Nou ja, hij had toen hij van het station kwam het achterlicht niet aangedaan “maar ik had lamp voor wel aan!” Helaas dat hielp niet meer: de politieagent die hem stopte om te bekeuren, vroeg naar zijn pasje en die was verlopen. Hij moest mee naar het politiebureau en werd in VreemdelingenBewaring geplaatst: gewoon in de gevangenis gezet voor mensen zonder papieren.

Nu negen maanden later staat hij voor een ander station. Eigenlijk wil hij naar huis, echt naar huis. Niemand geloofde dat hij uit Burundi kwam of wie hij was. Het was alweer vijf jaar geleden dat hij weg was gegaan, maar hij kon niemand meer bereiken. Via het Rode Kruis hoorde hij dat zijn moeder dood was en kreeg hij contact met een broertje die ook gevlucht was. De politie was naar hem op zoek geweest en konden hem niet vinden. Uit wraak hebben ze zijn moeder vermoord en ook broertjes en zusjes in huis; door zijn schuld niet meer leven, maar niemand die dat in Nederland nog geloofd.

Hij gaat maar naar zijn oude kamer, via het station waar hij vast werd gepakt, maar nu lopend. Hij heeft nog een sleutel dus dan kan hij eindelijk weer rustig slapen zonder angst voor de andere mensen die zijn keel dichtknijpen of om ineens weer in de isoleercel gezet te worden. Lekker slapen. Hij loopt het terrein op, maar mag niet meer binnen en de kamer is voor iemand anders. Zijn spullen? die zijn verkocht of weggegooid. Die gaan ze niet voor negen maanden bewaren. Hij moet weer weg.

Gelukkig komt hij nog een oude bekende tegen die hem laat slapen op de grond in zijn kamer. Hij is blij en danst in de kamer en omhelst zijn vriend. Maar na twee nachten moet hij ineens weer weg en staat weer op straat: het potje met slaapmiddelen was al bijna op, maar hij was het vergeten. Hij slaapt nu op straat, “maar dat is wel koud”. Hij gaat in een trein zitten om een beetje warm te worden, maar als hij mensen van politie ziet schiet hij weer de trein uit: die mensen zijn niet goed voor mij, zegt hij, die zetten me weer in de gevangenis.

Zwervend van plek naar plek probeert hij te overleven. Hij slaapt bijna niet meer, want dan komen de mensen weer die zijn keel dichtknijpen. Hij wil wel slapen, maar heeft ook geen slaapmiddelen meer. Hij komt in de zwerversopvang terecht, iemand die hij om hulp vroeg stuurde hem daarheen, “maar daar mocht ik ook niet blijven, ze dachten dat ik dronk, maar ik drinkt helemaal niet. Ik was gewoon blij dat ik in een bed mocht slapen.” Maar eigenlijk durfde hij niet te slapen daar met al die mensen, die last van hem konden hebben als hij weer moest schreeuwen. Hij mocht ook niet meer terug, want anders zouden ze politie roepen “en die zijn slecht voor mij”.

Via via mocht hij naar een dokter en kreeg hij weer slaapmiddelen. En wonder boven wonder, was er iemand die tegen hem zei dat hij wel even bij hem en zijn familie mocht slapen, ze hadden nog wel een bed vrij. Bijna huppelend en dansend ging hij zijn medicijnen ophalen. “Mensen dachten dat ik dronken was, maar ik drink niet: ik ben gewoon blij!”

Maar ja, hoe lang zal het gaan het duren voordat ook zij zijn keel weer dichtknijpen?