Eindhoven

In de praktijk is de partij die tijdens de raadsverkiezingen het grootste aantal zetels weet te behalen de 'winnaar van de verkiezingen' en de enige die zeker is van deelname aan het college.

Behalve als er geen samenwerking met andere partijen mogelijk blijkt! Over het algemeen is er geen enkele partij die de absolute meerderheid aan zetels in de raad weet te halen. In Eindhoven zou dit minimaal 23 van de totaal 45 zetels zijn.

Uw stem telt? / Foto: Rob de Kruif

Dit heeft een voor- en een nadeel: het is nooit politiek zwart of wit maar altijd een of andere grijstint. Voor het regeren is het hebben van een meerderheid in de raad niet nodig maar het is verdraaid handig als je de goedkeuring van de gemeenteraad wilt krijgen en niet bloot wilt worden gesteld aan de nukken en grillen van de oppositiepartijen in de raad. Om aan een meerderheid te komen wordt daarom een coalitie tussen verschillende partijen gevormd.

In de praktijk is de partij die tijdens de raadsverkiezingen het grootste aantal zetels weet te behalen degene die zeker is van coalitiedeelname. In theorie kan deze partij het meeste gewicht in de schaal leggen als het gaat om het realiseren van zo veel mogelijk punten uit haar partijprogramma. Maar omdat één of meerdere andere partijen aan boord moeten komen voor een meerderheid moet er door alle partijen water bij de wijn worden gedaan. Punten van de individuele verkiezingsprogramma's zullen ondergeschikt moeten worden gemaakt aan de wens om (mee) te regeren. De beschikbaarheid van geschikte kandidaatpartijen, het aantal behaalde zetels en de mate waarin de partijen van elkaar verschillen bepaalt hoeveel water dit moet worden.

Het uiteindelijke programma van de coalitie van partijen is het zogenaamde regeerakkoord. Dit is per definitie een compromis van de verschillende partijprogramma's van de coalitiepartners. Voor de kiezer is het maar afwachten of hij de punten die hij belangrijk vindt in het partijprogramma terugvindt in het regeerakkoord. Sommige partijen geven voor de verkiezingen al aan op welke punten ze absoluut niets willen inleveren. De coalitiepartijen gaan met het regeerakkoord wel terug naar hun 'achterban', de leden van de coalitiepartijen. De kiezer die wél op de coalitiepartijen heeft gestemd maar géén lid is van de partij wordt pas bij de volgende raadsverkiezingen weer gevraagd.

Wat u ook doet, doe het bewust en met overtuiging...

Rob de Kruif
Redactie SP Eindhoven

Dit artikel is het eerste in een reeks. Morgen volgt, Raadsverkiezingen (VI): Meer invloed met partijlidmaatschap