Eindhoven

EINDHOVEN – ‘We zijn de integratie voorbij. De problemen die we nu ondervinden zijn van sociaal-economische en niet van etnische-culturele aard en daar moeten ook de oplossingen worden gezocht. Dit is waar het huidige en de voorgaande kabinetten faalden.’ Dat is in een paar woorden de boodschap van het meest recente politiek café van de Eindhovense SP (26 februari).

Die avond ging Hans-Martin Don in gesprek met achtereenvolgens Nourdin El Ouali, Rotterdams raadslid namens de NIDA (arabisch voor ‘oproep’), SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut, Eindhovens SP-wethouder Bianca van Kaathoven en de Brabantse lijsttrekker voor de SP bij aanstaande provinciale Staten verkiezingen, Nico Heijmans.

Hans-Marin Don, twee raadsperioden terug namens de SP wethouder was in Eindhoven, noemt integratie een moeilijk thema met groepen in de samenleving die langs elkaar heen manoeuvreren.”Voor mij betekent integratie hoe jij je verhoud tot de groep en hoe jij je als groep verhoud tot het grotere geheel, de bevolking. Het gaat over geven en nemen, om wederzijds respect, om ons. Het laatste is haast vanzelfsprekend, want we zijn allemaal anders.” Hoe kijken de gastsprekers naar integratie?

Nourdin El Ouali is één van de twee NIDA raadsleden in de Rotterdamse raad. In de vorige raadsperiode vertegenwoordigde hij GroenLinks, maar gaf de zetel eind 2013 terug en sloot zich aan bij NIDA. “We zijn een emancipatiebeweging, ontstaan uit een groep jongeren, met Rotterdams DNA en islamitisch geïnspireerd.”

“Onze democratie is gebaseerd op belangenbehartiging. Veel mensen zijn gedesillusioneerd door de zittende politieke partijen, onder andere de PvdA. Wij geven de 100.000 moslims in Rotterdam een stem. Daar waar wij eerst werden genegeerd en weggezet worden we nu nagepraat. We zijn een onderdeel van de lokale politiek en zijn niet meer weg te denken uit het Rotterdamse.”

El Ouali ziet zich niet als moslimwoordvoerder. “We zijn voor religieuze en culturele diversiteit. Eigenlijk zijn we gewoon voor diversiteit, ‘punt’. We eerbiedigen de scheiding tussen kerk en staat en zijn er niet op uit om iedereen een moslim te maken. We hebben een zeer gevarieerde achterban. Dertig procent van onze leden is van buiten Rotterdam. Twintig procent is autochtoon, anders- of niet-gelovig.”

Hoe kijkt hij tegen integratie aan? “Stop integratie, start samenleven. Diversiteit zou als rijkdom moeten worden gezien niet als een probleem.” Wat het werkelijke probleem is, is volgens de Rotterdammer glashelder. “De afgelopen twaalf jaar zag de overheid diversiteit al een probleem, met name de religieuze diversiteit, terwijl de samenleving iets heel anders laat zien. De overheid belemmert meer dan dat ze helpt. Er wordt een brug beloofd, maar een muur gebouwd.” Als voorbeeld noemt hij het taalonderwijs voor allochtonen. Taal is voorwaardescheppend voor de integratie, maar dankzij de overheid moet dit op eigen kosten. Daarnaast breekt de overheid het onderwijs af. Het is belangrijk dat iedereen kennis heeft van de rechtstaat en kennis van de taal.” El Ouali ziet ook een rol weggelegd voor zogenaamde ‘gidsgezinnen’ voor nieuwe stadsgenoten.

Volgens Sadet Karabulut, kind van gastarbeiders en woordvoerder voor de SP in de Tweede Kamer voor sociale zaken, wonen en integratie, is de integratie wel degelijk geslaagd. “Niet dankzij, maar ondanks het beleid. En de nieuwe generatie wenst en eist als Nederlander gezien te worden." Toch zijn er ook die naar Syrië vertrekken. Het zijn de rechts-extremisten die hiervan politiek profiteren, angstzaaien en mensen tegen elkaar opzetten.

Net als El Ouali is Karabulut van mening dat de oorzaken van de huidige problemen niet van etnische-culturele maar van sociaal-economische aard zijn. Het gevolg is evenwel dat de overheid met de verkeerde oplossingen komt. “We praten over gerichte plannen tegen radicalen, maar niet gerichte plannen voor banen. De werkeloosheid onder de jeugd is veertien procent. Onder Marokkaanse jongeren is die veertig procent. In het politieke debat ligt de accent op de culturele kant. Wat we nodig hebben is een gericht banenplan voor jongeren.”

Karabulut noemt het kabinetsbeleid is een grote ‘fail’: Het is bezig banen te vernietigen.

Werkverdringing door onbetaalde krachten moet stoppen. De AOW leeftijd te verhogen terwijl zeven procent van de mensen werkeloos is noemt ze ‘dom’. Zo komen er juist meer werkelozen bij. Iedereen zou goed onderwijs moeten kunnen krijgen. In het onderwijs ziet Karabulut echter segregatie in het onderwijs op grond van inkomen: De basisbeurs is afgeschaft en het schuldenstelsel is ingevoerd.

Huurders hebben te maken met een huurdersonvriendelijk kabinet en worden gediscrimineerd op grond van hun inkomen. Scheefwonen wordt bestraft, maar aan de hypotheekrenteaftrek wordt niets gedaan. Huiskopers toetsen we ook niet op inkomen.

Volgens de politica werk de geroemde Rotterdam-wet (recht van gemeenten om een inkomenseis te stellen met als doel achterstandswijken leefbaarder te maken) werkt segregatie juist in de hand. “Er worden geen betaalbare woningen in de betere wijken gebouwd.” Dit vraagt om meer activisme. Karabulut: “We moeten en vuist maken tegen haat en tegen ongelijkheid, en met elkaar hiertegen knokken. Ik radicaliseer ook. Ik ben voor radicale democratie.”

“We spreken in Eindhoven al jaren niet meer over integratie, maar over diversiteit,” aldus de Eindhovense SP-wethouder Bianca van Kaathoven. De jongste wethouder van Eindhoven heeft het onderwerp ‘diversiteit’ in haar portefeuille. Etnische verscheidenheid zit ook wel een beetje in het DNA van de stad die sinds jaar en dag een grote instroom van expats kent. “Eindhoven is gegroeid door kennis en kunde van buitenaf.” Don constateert dat deze ‘expats’ anders worden bejegend dan de overige allochtonen. “Hoe ga je daar mee om? Hoe sla je een brug? Waar leg je de grenzen.” Een antwoord op deze vragen blijft Bianca van Kaathoven hem schuldig. Over de oplossingen van de huidige problemen is ze helder: “We hebben zes oplossingen. Taal, taal taal en werk, werk en werk.”

Eindhoven kent geen doelgroepenbeleid, maar dit betekent niet dat we zo iets als moslimhaat accepteren. Als voorbeeld noemt toehoorder en SP collega wethouder Jannie Visscher dat het college afgelopen dinsdag (24 februari) heeft toegezegd om de discussie aan te gaan met schoolbesturen over moslimhaat. Visscher: “We moeten normaliseren, mensen aanspreken op hun gedrag. Angst mag niet de overhand krijgen.”

Rob de Kruif Redactie SP Eindhoven