Eindhoven

Op 21 juli 2010 was de grote brand bij Timco BV, een recyclingbedrijf voor plastic. Het was een forse fik: de twee aangrenzende bedrijven liepen zware brandschade op (minstens 20 miljoen) en er moesten woningen aan de Zeelberg en een bejaardenhuis ontruimd worden vanwege de rook.

Hoewel de brand ook in de nasleep geen ramp werd, is er toch druk geëvalueerd (met reden). Een eerder onderzoek naar de verlening en handhaving van de vergunningen leidde al tot kritische SP-vragen in Provinciale Staten (de provincie was in die tijd bevoegd gezag). De Veiligheidsraad (voorheen met Pieter van Vollenhove als baas) is even in beeld geweest, maar uiteindelijk toch niet. Een strafrechterlijk onderzoek loopt nog. Het recent gepubliceerde rapport (dd 23 juni 2011) ging over de Valkenswaardse rampenbestrijding tijdens en na de brand.

Daar viel nog wel wat te verhapstukken.

Het tijdsaspect verdient aandacht. De brandweer was om 09.19 ter plaatse, maar pas om 10.38 werd opgeschaald naar GRIP 3, waarbij een crisiscentrum wordt ingericht, de Omroep Brabant als rampenzender ingeschakeld en werd de Commissaris van de Koningin geïnformeerd. Pas toen werd het RIVM ingeschakeld om uitgebreide metingen naar gevaarlijke stoffen te doen.

Die waren er wel. Plastic kan chloor, broom en zware metalen bevatten (afhankelijk van de soort). Bij brand kan dat tot dioxinen leiden, verwante broomverbindingen, PAK’s en andere ongezonde stoffen. Probleem was dat niet meteen duidelijk was wat er lag.

De stoffen zijn inderdaad aangetroffen in de tuinen achter het bedrijf en in naburige weilanden. Ten opzichte van een norm, die geldt voor levenslange blootstelling, waren de concentraties te hoog. Kortdurende blootstelling kan niet veel kwaad. Er zijn geen gezondheidseffecten gerapporteerd. Dit komt mede door de ontruiming.

Uit de evaluatie blijkt dat de gemeente Valkenswaard een te krappe bezetting van zijn rampenstaf heeft. Het was vakantie en essentiële mensen waren weg (bijvoorbeeld het Hoofd Actiecentrum Voorlichting). Die moesten vervangen worden door niet-opgeleide en niet-beoefende medewerkers, waarvan sommige te lang hebben moeten werken. Er is dus geïmproviseerd, overigens zonder nadelige gevolgen.

Niet alleen sommige vervangers waren ongeoefend, de organisatie als geheel ook. Pas tijdens de brand bleek dat het alarmeringsbestand niet klopte (minstens één verkeerd emailadres en vier ontbrekende). Als er regelmatig geoefend was, was dat al eerder gebleken. Het heeft vertragend gewerkt.

De milieuambtenaar bijvoorbeeld is niet gealarmeerd. Die zag de rookpluim en is uit eigen beweging gaan kijken.

Verder bleek dat de ontruiming van de woningen aan de Zeelberg wel verordonneerd is, maar dat niet tijdig gecontroleerd is of die ook daadwerkelijk ontruimd zijn. Als dat wel gebeurd was, had men die ontruiming aanvankelijk niet eens kunnen afdwingen want het crisisteam was vergeten om een noodverordening te tekenen.

De registratie van geëvacueerde personen heeft geïmproviseerd handmatig plaatsgevonden, terwijl er in de regio een team bestaat die dat digitaal kan. Dat team was echter niet gealarmeerd.

Kortom, er valt heel wat te verbeteren aan de Valkenswaardse rampenorganisatie en – geoefendheid. Het rapport eindigt met 36 hokjes met aanbevelingen (soms meerdere per hokje).

Beterschap enzovoort is beloofd. Het is aan de Valkenswaardse gemeenteraad om de naleving daarvan te controleren, want B&W van Valkenswaard zijn sinds de invoering van de Wabo bevoegd gezag over Timco (dus niet meer de provincie).

Inmiddels heeft Timco een nieuwe milieuvergunning.

Bernard Gerard