Eindhoven

De Fysicawinkel van de TUE heeft op verzoek van bewoners van Zeelst in kaart gebracht hoe de straling van de afzonderlijke en de gezamenlijke zendvermogens in Eindhoven zich verhouden tot de norm. Directe aanleiding was de plaatsing van een TV-zendmast in Zeelst.

Daartoe heeft de Fysicawinkel opgevraagd hoeveel zendmasten er in Eindhoven en Veldhoven staan en waar. Het gaat om 3 radiomasten, twee TV-masten (waaronder die in Zeelst), 141 GSM-masten in het 900 MHz gebied, 87 GSM-masten in het 1800 MHz-gebied, en 213 UMTS-masten.

Vervolgens heeft de Fysicawinkel de veldsterktes op 2 m hoogte berekend (zonder reflecties). Als masthoogte is met 20 m gerekend. In het model zijn de hoogste vermogens ingevoerd waarmee zendmasten normaliter gevoed kunnen worden. Tenslotte zijn die waarden vergeleken met bestaande metingen.

De wijze van uitstraling van een antenne

Het resultaat is dat veldsterktes van alle categorieën afzonderlijk ver onder de voor die categorie geldende norm zitten. Zo komt de UMTS-veldsterkte nergens in Eindhoven boven de 0,8 V/m, terwijl de norm voor die categorie op 61 V/m ligt.

Men kan de categorieën via een bepaalde omrekening bij elkaar optellen. De totale norm wordt dan op 1 gesteld. Het combi-effect van alle zenders samen is 2500 * zo klein. Er is dus geen enkele reden tot zorg over de gezondheid.

Het combinatiepatroon in Eindhoven

Hierbij passen drie kanttekeningen.

De eerste is dat de officiële norm gebaseerd is op de warmteontwikkeling in het lichaam (waartegen het menselijk lichaam uitzonderlijk goed bestand is). De zender wordt dan ongeveer behandeld alsof het een in de open lucht opgestelde magnetron is (van 600 Watt). Volgens de geldende internationale afspraken is dat adequaat en hoeven er geen andere effecten in rekening gebracht te worden. Mensen doen dat toch en menen op basis van bijvoorbeeld Internetverhalen dat er andere mechanismen een rol spelen als de warmte-ontwikkeling. Er zijn kasten vol onderzoeksmateriaal hierover met als gemeenschappelijke uitkomst dat eventuele effecten niet bestaan of zo klein zijn, dat ze niet gemeten kunnen worden. Veronderstelde effecten komen niet boven het toevalsniveau uit.

De tweede kanttekening is het veld in de nabijheid van een zendmast zwakker is dan op een paar honderd meter afstand. Dat komt omdat het vermogen in een soort pannenkoek in het rondte wordt gestraald. Die treft pas na ruim 200 m de grond. De TV-mast in Zeelst veroorzaakt dus in Zeelst geen waarneembaar veld (en geeft daar dus ook geen ontvangst).

De derde kanttekening is dat de sterkste combi-effecten optreden binnen de Ring, om de eenvoudige reden dat daar de meeste masten staan. Buiten de Ring is het combi-effect kleiner dan 4000 keer dan de norm.

Bernard Gerard