Eindhoven

Na een lange dag campagnevoeren voor de Europese Verkiezingen verruilden zes partijen het podium op de markt in Eindhoven voor het podium in het Eindhovense Stadshuis. Voor het debat schoven vertegenwoordigers aan van PvdA, CDA, GroenLinks, D66, SP en de VVD. De SP werd vertegenwoordigd door haar nummer drie op de lijst, Nicole van Gemert.

Ondanks de beperkte opkomst, 47 toehoorders waaronder wethouder Merrienboer (PvdA) en de PvdA-hoofdorganisator die meer aandacht besteedt aan zijn iphone dan het debat, ontspinnen zich onder leiding van journalist en gespreksleider Hans Horsten tal van interessante discussies en worden er enkele opmerkelijke uitspraken gedaan. Iedere partij krijgt drie minuten de gelegenheid om een onderwerp naar keuze aan de orde stellen waarna de anderen mogen reageren. Toehoorders krijgen ook de gelegenheid om vragen te stellen.

Nicole van Gemert in debat / Foto: Jouke de Boer

Balkenende-norm
Alle partijen zijn het er over eens dat de huidige economische crisis moet worden bezworen. Het PvdA wil dit doen met grote investeringen in het behoud van werk en duurzaamheid. De 35 procent van het EU-budget die worden uitgegeven aan landbouwsubsidies moet naar in research en ontwikkeling: "Elke R&D-positie levert 10 werkplaatsen, elke windmolen genereert 7 banen," weet Marijke Clerx (PvdA) te vertellen. GroenLinks vraagt zich af hoe het toch komt dat het PvdA dit allemaal weet maar in de twee jaar dat ze het kabinet zitten nog niets aan duurzaamheid heeft gedaan.

Het CDA wil "werken aan de hebzucht". De verantwoordelijkheid voor de crisis bij de burger werden gelegd en niet alleen bij de politiek. Daarnaast hebben bestaat er een norm, de Balkenende-norm. Volgens Ans van Zeeland (CDA) moet de Balkenende-norm ook gelden voor bankdirecteuren en het bedrijfsleven. Het VVD is vind ook dat managers voort hun geld moeten werken maar stelt dat een houding als die van ABN-AMRO topman en voormalig minister van Financiën Gerrit Zalm voldoende is: Als de managers de bonussen houden weten ze waar de deur is.

De vertegenwoordigers van de zes partijen / Foto: Jouke de Boer

Poetin en ayatollahs
De VVD is van mening dat Europa goedkoper kan. De helft om precies te zijn: "Het is niet het geld van Europa, het is ons geld." Er moet een eind komen aan het rondpompen van geld en de vrije liberale markt moet haar werk doen. Daar is wel een goede toezichthouder voor nodig. Tenslotte moet Europa energieonafhankelijk worden. Ballekom (VVD):"De Poetins en ayatollahs van deze wereld hebben niets goeds met ons voor."

D66 noemt dit een PVV-light uitspraak. De partij pleit voor een Europese belasting. "Absolute nonsens", aldus Ballekom. "De EU wordt goed en eerlijk gefinancierd, naar ratio van de welvaart. Een rijke Nederlander betaalt meer dan een arme Est." Volgens de D66 betaalt een arme Nederlander meer dan een rijke Portugees. Wat kan solidair zijn toch onnodig ingewikkeld worden gemaakt.

Nicole van Gemert (SP) vind het niet erg dat Nederland meer betaald. "We hebben een traditie van vrijgevendheid. Maar het geld komt op belachelijke plekken terecht." Ook de SP en GroenLinks ergeren zich aan het rondpompen van EU-gelden. GroenLinks gelooft dat met het oplossen van de klimaatcrisis uit de economische crisis komen. Een halvering van het EU-budget ziet ze niet zitten maar wil meer waar voor het geld en pleit voor duurzame en diervriendelijke landbouw.

Vanuit de zaal wordt gevraagd wat voor een vorm het toezicht moet gaan krijgen. Iedereen is het er over eens dat deze nodig is. De VVD is van mening dat dit niet alleen op Europees niveau maar globaal moet worden geregeld. "40% van de ING zit buiten Europa." De SP vreest dat bij alleen toezichthouden het een tandloze tijger wordt. Nederland zal ook zelf toezicht op de banken moeten houden, niet alleen hier maar ook in het buitenland zoals IJsland.

Protectionisme en de steentijd
D66 maakt zich zorgen over het protectionisme dat in Europa de kop opsteekt. Zo eist de minister van Financiën van de ING, in ruil voor de miljardensteun, dat geld wordt geleend aan Nederlandse bedrijven. D66 vindt dat er één Europees herstelplan moet komen in plaats van de vele nationale die er nu zijn. Er is pan-Europese steun nodig voor de banken.

Het PvdA ondertekent de zorg van D66: "Protectionisme helpt ons terug naar de steentijd". De VVD voelt niets voor een Europese aanpak. Het zou juist slecht beleid belonen. "Wij hebben buffers opgebouwd onder Zalm. Landen zoals Italië hebben dat niet gedaan." De SP is van mening dat de crisis een moment is om met Europa en Europees beleid pas op de plaats te maken. De crisis en het opkomend protectionisme maken duidelijk dat er weinig eenheid in Europa is.

Verdrag van Lissabon
Volgens GroenLinks is er te weinig van democratie in Brussel. De gekozen volksvertegenwoordigers hebben te weinig te zeggen. De partij is voorstander van het Verdrag van Lissabon, het verdrag dat de eerder verworpen Europese grondwet vervangt, bijna tot op de letter. De ministers vergaderen achter gesloten deuren en dat moet anders. De Europese debatten moeten life op tv en parlementariërs moeten de mogelijkheid krijgen tot interrupties en het wegsturen van Euro-commissarissen.

De VVD gaat hierin niet mee. "Dat is een stap naar een federatie. We hebben 28 parlementen waarvan er één voor Europa is." Nationale parlementen controleren de EU. Ballekom wil dat er daar ook verantwoording voor wordt afgelegd. De gesloten deuren zijn geen punt. De Nederlandse ministerraad vergadert ook achter gesloten deuren. De SP snapt niet wat GroenLinks in Europa ziet als de partij het zo ondemocratisch vindt. De PvdA ziet het Verdrag van Lissabon ook zitten. Het feit dat de Nederlandse bevolking het verdrag door de strot is geduwd deert de partij blijkbaar niet.

Vreemdtalige bijsluiters
Volgens het CDA moet de gezondheidszorg op nationaal niveau worden geregeld maar zijn er Europese afspraken nodig over de geleverde kwaliteit. Van Zeeland (CDA) omschrijft zich als ervaringsdeskundige op dit gebied. Als haar op vakantie iets overkomt wil ze er op kunnen vertrouwen dat ze de juiste behandeling krijgt. Dat buitenlandse zorgverleners in het buitenland niet Nederlands spreken baart haar zorgen. Dit geldt ook voor de bijsluiters van medicijnen in het buitenland. Daar moeten dus Europese regels voor komen. Er zijn regels nodig voor buitenlandse zorgverleners die in Nederland komen werken. Het is onbegrijpelijk dat een Duitse chirurg die in Duitsland zijn licentie in kwijtgeraakt in Nederland mag opereren. De andere partijen zien hierin geen rol voor Europa.

Lobbyisten
De lijsttrekkers van SP, PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren zullen als lid van het Europees Parlement niet in gesprek gaan met ongeregistreerde lobby-organisaties. De lijsttrekkers hebben daartoe op initiatief van de SP een verklaring ondertekend. Europa kent een registratiesysteem voor lobbyorganisaties. Deelname daaraan is vrijwillig.

Volgens Van Gemert, zelf geregistreerd lobbyist, telt het huidige register slechts 1400 van de 15000 lobbyisten. Van veel Brusselse lobbyisten is het niet duidelijk wiens belangen ze vertegenwoordigen en door wie ze betaald worden. GroenLinks en de PvdA steunen de SP. Volgens GroenLinks zijn er parlementsleden die moties van lobbyisten letterlijk overnemen. Andere partijen vinden de registratie overbodig. Ballekom (VVD): "Niet geregistreerd betekent niet dat het niet deugt en "Parlementsleden die moties klakkeloos overnemen zijn geen knip voor de neus waard en horen niet in Brussel thuis." D66 vreest voor de bouw van een ivoren toren en ziet bij de controle van het Europees parlement een rol voor de media weggelegd. Veel gekker moet het niet worden.

Straatsburg
Wanneer komt er een einde aan de maandelijke volksverhuizing van Straatsburg, wordt er vanuit het publiek gevraagd. Volgens VVD-er Ballekom zal dit nooit gebeuren. In 1991 bij het Verdrag van Maastricht werd Frankrijk aangeboden om de Europese Centrale Bank te huisvesten. Zelfs dit werd afgewezen. De tweede standplaats van de EU zou ook Duitsland en Italië in stand worden gehouden. Het CDA wil er nog eens met Frankrijk over dit onderwerp praten. GroenLinks vind dat het CDA boter op het hoofd heeft. Het is "belachelijk" dat het Europese parlement niets te zeggen heeft over maar eigen zetel. De partij bekritiseert premier Balkenende die weigert dit in Brussel ter discussie te stellen. De SP sluit zich bij deze uitspraak aan. Het D66 heeft een praktische oplossing: schaf de landenveto’s af zodat Frankrijk niet meer kan tegenstemmen.

En nu u
Een andere toehoorder weet het allemaal niet meer. Op wie moet hij nu stemmen? De enige die antwoord op deze vraag geeft is Nicole van Gemert: Als u wilt dat het blijft zoals het is stemt u CDA. Wilt u meer aanbestedingen en meer markt dan kiest u VVD. Wilt u superstaat Europa kiest u D66 en wilt u daar bovendien groen stemmen maar geen deel uitmaken van de EU-milieucommissie kiest u GroenLinks. Wilt u minder Europa dan stemt u SP. Het PvdA roert zich eventjes omdat ze niet in het lijstje van Van Gemert voorkomt. Dit leidt echter niet tot meer inzicht. Een vraag van PvdA-Wethouder Van Merrienboer helpt hier ook niet...

Rob de Kruif
Redactie SP-Eindhoven

Europa campagne op de Markt: publiek blijft massaal weg